Hoe een manager een project leidt hangt verrassend genoeg vooral af van zijn of haar afkomst. Cultuur speelt een grote rol in de benadering van management en leiderschap. Om een voorbeeld te geven: In een land als China is iedere leider, of het nu van het land zelf is of van de lokale fabriek, nog net geen heilige. Hiërarchie is alles en het in twijfel trekken of kritisch benaderen van ‘de’ leider staat bijna gelijk aan het aanvragen van je ontslag. Zet dit af tegen de steeds meer opkomende flexibele managementmethoden in het Westen en je begint je af te vragen hoe je deze mensen ooit in een gezamenlijk project kunt laten samenwerken.
Werkcultuur in westerse landen
In het Westen, waaronder dus ook Nederland, wordt de afstand tussen chef en werknemer steeds kleiner. Voor een deel komt dit door redenen die feitelijk zijn onderbouwd, maar zeker ook voor een flink deel vanwege onze Nederlandse ideologische benadering van hoe je met werknemers om moet gaan. De nieuwe Nederlandse managementstijl is vooral flexibel en geeft de werknemer veel verantwoordelijkheid om zelf na te denken en zelf een methode te vinden om zijn of haar deel van het project uit te voeren.
De rol van de manager
De manager is er vooral om te motiveren, te coördineren en ingewikkelde problemen op te lossen, waarvoor de werknemers zelf naar hem of haar toekomen. Voor de werknemer natuurlijk veel fijner werken, want het benut iemands capaciteiten optimaal en geeft ook minder werkdruk. Zowel voor de projectmanager als zijn werknemers. Minder overzicht betekent overigens ook een groter risico op miscommunicatie en maakt het voor de projectleider soms lastiger om goed overzicht te houden. Speciaal hiervoor zijn projectmanagementtools ontwikkelt, zoals bijvoorbeeld Scrum, die volledig uitgaan van het samen toewerken naar een specifiek doel. Hierbij heeft iedereen zijn eigen ‘gebied’, maar kan de manager aan de hand van de behaalde en nog niet behaalde targets wel controle houden en zien hoever iedereen is.
Projectmanagementmethodes
De culturele risico's van de veranderende projectmanagementmethodes zijn echter niet te onderschatten. De westerse cultuur is namelijk erg gericht op individualisme en het uitgaan van de kracht van de persoon. Je moet er zelf voor zorgen dat je gelukkig wordt, succesvol bent en slaagt in je carrière en leven. Dit staat haaks op de culturen van het grootste gedeelte van de wereldbevolking, inclusief Nederlanders met een andere culturele achtergrond. Zij gaan namelijk uit van de kracht van de groep, of het collectief. Hierbij speelt hiërarchie en sterk leiderschap een veel belangrijkere rol. Iedere groep heeft namelijk een leider nodig en dit leiderschap wordt in principe ook niet betwist. Voor Aziatische werknemers is het bijvoorbeeld heel normaal dat er iemand is die bepaalt wat hij of zij moet doen en ook hóe dit gebeurt. Het idee dat ze zelf mogen bepalen hoe ze hun werk doen en tot zekere hoogte ook kritisch mogen zijn en vragen mogen stellen is voor hen niet alleen vreemd, maar vaak ook niet gewenst. Niet het belang van de persoon staat voorop, maar het behaalde resultaat als een groep. Zelfs al gaat dat ten koste van hem of haarzelf.
Training projectmanagement
Veel projectleiders die met een cultureel gemixt team gaan werken zullen hier al snel achter komen. Mensen intercultureel laten samenwerken in een project vraagt een heel andere methode en heel ander soort type projectleider. De belangrijkste les is dat je de culturele aspecten binnen projectmanagement nooit moet onderschatten. Een goede voorbereiding, waaronder een goede projectmanagementtraining, is hierbij zeker het halve werk. Leer de cultuur van de mensen met wie je in een project stapt eerst goed kennen en ontdek dat je nog heel wat van hen kunt leren.
